Οι τράπεζες «στα κρυφά» βγάζουν στο σφυρί ακίνητα για οφειλές από 1.800 ευρώ

Εκρηξη κατασχέσεων και πλειστηριασμών κατοικιών και αυτοκινήτων καταγράφεται από την αρχή του έτους, καθώς δεν εφαρμόζεται ο σχετικός νόμος που απαγορεύει τους πλειστηριασμούς για οφειλές κάτω των 10.000 ευρώ, με συνέπεια οι τράπεζες να προχωρούν σε εκποιήσεις ακινήτων ακόμη και για οφειλές μερικών εκατοντάδων ευρώ.

Το πρόβλημα αποκτά διαστάσεις τραγωδίας, καθώς μόνο το πρώτο πεντάμηνο του 2008 και μόνο στην Αττική, είχαμε αύξηση των αιτήσεων κατασχέσεων έως και 20% σε σχέση με πέρυσι, ενώ μέχρι το τέλος του έτους αναμένεται να γίνουν 150.000 αιτήσεις κατασχέσεων έναντι 120.000 πέρυσι και 100.000 το 2006.

Ο πρόεδρος της Εθνικής Ομοσπονδίας Προστασίας Καταναλωτών και Δανειοληπτών Ελλάδας, κ. Ευάγγελος Κρητικός, επισημαίνει ότι «πρέπει να αντιμετωπιστεί η επιδημία των κατασχέσεων και να σταματήσουν οι πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας για ποσά κάτω των 10.000 ευρώ, χωρίς καμία προϋπόθεση». Οπως τονίζει, ουσιαστικά έχει καταστεί ανενεργή η σχετική νομοθετική ρύθμιση.

Το αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι να «βγαίνουν στο σφυρί» ακίνητα, ακόμα και για οφειλές που ξεκινούν από 1800 ευρώ και φθάνουν και τα 16.000 ευρώ, ενώ μια συγκεκριμένη τράπεζα κίνησε τη διαδικασία κατάσχεσης για οφειλή μόλις 289 ευρώ».

Δώρον άδωρον Οπως καταγγέλλουν στην «Οικονομία» έμπειροι νομικοί, η τελική μορφή της διάταξης, που πέρασε η κυβέρνηση στη Βουλή, είναι εξαιρετικά απαιτητική και υποχρεώνει τον δανειολήπτη να προσφύγει στα δικαστήρια μέσα στην ασφυκτική προθεσμία των 15 ημερών -αναλαμβάνοντας φυσικά και το αντίστοιχο οικονομικό βάρος-, προκειμένου να προστατεύσει την περιουσία του.

Οι τράπεζες είτε αμφισβητούν τα στοιχεία, υποστηρίζοντας ανεπίσημα ότι οι πλειστηριασμοί που έγιναν μέσα στο 2007 «μετριούνται στα δάκτυλα των χεριών», είτε αρνούνται ότι γίνονται πλειστηριασμοί. Σε κάθε περίπτωση, δεν «έχουν διαθέσιμα στοιχεία» για τους πλειστηριασμούς που προκαλούν οι ίδιες, όπως αρνούνται και ότι υπάρχει υπερχρέωση των νοικοκυριών.

Τραπεζικά στελέχη, ωστόσο, υπαινίσσονται το πρόβλημα προβάλλοντας την ανάγκη να γίνει ο ανταγωνισμός των τραπεζών ποιοτικός και όχι ποσοτικός, όπως μέχρι σήμερα, όπου προκειμένου να πάρουν μερίδια αγοράς, πολλές τράπεζες έχουν δώσει εκατοντάδες χιλιάδες «θαλασσοδάνεια».

Πρόταση της Ομοσπονδίας Προστασίας Καταναλωτών και Δανειοληπτών Ελλάδας, προκειμένου να ανασάνουν τα νοικοκυριά, είναι να επιμηκυνθεί το διάστημα καθυστέρησης, μετά το οποίο θα γίνεται απαιτητό όλο το χρέος. Αυτό σήμερα φθάνει έως και τους τρεις μήνες και θα πρέπει, σύμφωνα με τις καταναλωτικές οργανώσεις, να αυξηθεί έως τους πέντε μήνες.

Επίσης, για όσους έχουν χρέη σε πιστωτικές κάρτες ή ανοιχτά δάνεια, η ελάχιστη καταβολή θα πρέπει να μειωθεί στο 1% του συνολικού χρέους, έναντι 2,5%-5% σήμερα.

Ακόμη, όπως επισημαίνεται από την ΕΚΠΟΙΖΩ, οι τράπεζες μπορούν, αν θέλουν, να αφαιρέσουν τους τόκους από τα δάνεια για ορισμένο χρονικό διάστημα ή να «παγώσουν» τα χρέη, μέχρι ο πελάτης τους να βγει από τη δύσκολη κατάσταση, στην οποία έχει περιέλθει.

ΑΔΙΕΞΟΔΟ
Στο «κόκκινο» 400.000 νοικοκυριά

Ο πρόεδρος της Εθνικής Ομοσπονδίας Προστασίας Καταναλωτών και Δανειοληπτών Ελλάδας, κ. Ευάγγελος Κρητικός, επισημαίνει ότι το 60% των αιτήσεων κατάσχεσης αφορά δανειολήπτες 25 έως 45 ετών, το μηνιαίο εισόδημα των οποίων (οικογενειακό) κυμαίνεται ανάμεσα στα 1.600 και τα 1.700 ευρώ, δηλαδή «ηλικίες που προσπαθούν να κάνουν το ξεκίνημά τους στη ζωή τους».

Να παγώσουν οι κατασχέσεις ακινήτων από τις τράπεζες για οφειλές από στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια, καθώς και από κάρτες, ζητούν δανειολήπτες και καταναλωτές, καθώς διαπιστώνουν ότι το φαινόμενο έχει πάρει μορφή επιδημίας, όχι μόνο για σπίτια, αλλά και για χιλιάδες αυτοκίνητα, μικρού και μεσαίου κυβισμού που βγαίνουν κάθε χρόνο στο σφυρί. Χαρακτηριστικό είναι ότι 1 στα 7 αυτοκίνητα που αγοράζονται σήμερα με δάνειο, κατάσχεται, επειδή οι κάτοχοι των αυτοκινήτων δεν μπορούν να αποπληρώσουν τις δόσεις των δανείων τους.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, περίπου 400.000 νοικοκυριά δυσκολεύονται ή καθυστερούν να πληρώσουν τις δόσεις των δανείων τους και κινδυνεύουν με κατασχέσεις. Το φαινόμενο αναμένεται να επιδεινωθεί ακόμα περισσότερο το 2011-2012, καθώς η Ομοσπονδία Προστασίας Καταναλωτών και Δανειοληπτών Ελλάδας εκτιμά ότι οι σχετικές αιτήσεις θα κυμανθούν στα επίπεδα των 200.000 με 250.000. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι περίπου 120.000 νοικοκυριά δεν εξυπηρετούν τις πάσης φύσεως οφειλές τους και 400.000 νοικοκυριά καθυστερούν από 1 έως 3 δόσεις.

Νέα ζευγάρια, ηλικίας από 25 έως 45 ευρώ, με χαμηλό μηνιαίο εισόδημα είναι οι κατηγορίες των δανειοληπτών που αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο πρόβλημα. Οι λόγοι που προκαλούν το πρόβλημα είναι κατά κανόνα η αλλαγή των εργασιακών σχέσεων (απόλυση) και η αύξηση των επιτοκίων που την τελευταία διετία έχει εκτινάξει κατά περίπου 2.000 ευρώ το μέσο ετήσιο κόστος αποπληρωμής ενός στεγαστικού δανείου...

Νόμος-παγίδα από την κυβέρνηση

Ο νέος νόμος, που ψηφίστηκε πριν από μερικούς μήνες, ορίζει ότι δεν επιτρέπεται η κατάσχεση ακινήτου, το οποίο αποδειγμένα αποτελεί την κύρια κατοικία του οφειλέτη. Βέβαια, η γενική αυτή διατύπωση συνοδεύεται από μια σειρά προϋποθέσεων:

1. Η απαίτηση της τράπεζας από καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες να μην υπερβαίνουν τις 10.000 ευρώ.

2. Να μην έχει εγγραφεί με τη βούληση του οφειλέτη προσημείωση ή υποθήκη υπέρ της τράπεζας.

3. Ο οφειλέτης να αποδείξει ότι βρίσκεται σε οικονομική αδυναμία.

4. Να έχει ασκηθεί από τον οφειλέτη αίτηση ανακοπής του πλειστηριασμού σε διάστημα 15 ημερών από την ημέρα έκδοσης της διαταγής πληρωμής.

Προβλήματα Ο νόμος ρητά αναφέρει ότι, αν δεν συντρέχουν αυτές οι προϋποθέσεις, η τράπεζα μπορεί να προχωρήσει κανονικά σε διαδικασίες κατάσχεσης του ακινήτου. Κι εδώ ξεκινούν τα προβλήματα:

Οι δανειολήπτες δεν έχουν πληροφορηθεί τις αυστηρές προϋποθέσεις του νόμου. Μένουν ήσυχοι, καθώς θυμούνται την πρωθυπουργική εξαγγελία για προστασία της πρώτης κατοικίας και, όταν πλέον φτάσουν να συμβουλευθούν δικηγόρο, η προθεσμία των 15 ημερών έχει παρέλθει.

Η απαίτηση του νόμου για προσφυγή στα δικαστήρια κοστίζει. Μια αίτηση ανακοπής κοστίζει κοντά στα 1.000 ευρώ, με αποτέλεσμα να αυξάνεται το βάρος για τον οφειλέτη, που βρίσκεται ούτως ή άλλως σε δυσμενή θέση. Στην πραγματικότητα, το κόστος μπορεί να ανέβει ακόμη περισσότερο, καθώς ο δικηγόρος πρέπει να παραστεί δύο φορές στις δικαστικές αίθουσες: μία για τα ασφαλιστικά μέτρα και μία δεύτερη για την ανακοπή.