ΣΤΟ ΛΕΥΚΟ ΤΕΙΡΕΣΙΑ ΟΛΑ ΤΑ ΔΑΝΕΙΑ

Στο μικροσκοπιο και οι προ του 2003 χορηγήσεις με ρύθμιση του υπουργείου Οικονομίας.

Σφίγγουν ακόμη περισσότερο οι στρόφιγγες των χορηγήσεων δανείων, καθώς η κυβέρνηση προωθεί ρύθμιση με την οποία θα καταγράφονται στον «λευκό Τειρεσία» και τα δάνεια που έχουν ληφθεί προ του 2003.

Με την καταγραφή και αυτών των δανείων που συνολικά ξεπερνούν τα 50 δισ. ευρώ, οι τράπεζες θα έχουν μια σαφέστερη εικόνα της πιστοληπτικής ικανότητας του υποψήφιου δανειολήπτη και θα μπορούν να απορρίπτουν τη χορήγηση δανείου, εάν διαπιστώσουν ότι έχει κι άλλες οφειλές, έστω κι αν τις εξυπηρετεί κανονικά. Ή τουλάχιστον δεν θα μπορούν να επικαλούνται την έλλειψη στοιχείων, κάθε φορά που διαπιστώνεται ότι εξαιτίας του έντονου ανταγωνισμού χορηγούν αφειδώς δάνεια αγνοώντας τη σύσταση της Τραπέζης της Ελλάδος, σύμφωνα με την οποία το σύνολο των μηνιαίων δόσεων δεν πρέπει να ξεπερνά το 40% του μηνιαίου εισοδήματος του δανειολήπτη. Δεν θα μπορούν να επικαλούνται την έλλειψη στοιχείων και τον υψηλό πιστωτικό κίνδυνο, για να δικαιολογούν τη διαφορά μεταξύ των επιτοκίων χορηγήσεων και καταθέσεων.

Αυτή στιγμή στον «λευκό Τειρεσία» δηλαδή στη λίστα των υποχρεώσεων των δανειοληπτών προς τα πιστωτικά ιδρύματα που εξυπηρετούνται κανονικά, έχουν καταγραφεί τα δάνεια που έχουν συναφθεί από το 2003 και μετά. Τα στοιχεία των δανειοληπτών και των οφειλών τους προ του 2003, δηλαδή πριν από τη δημιουργία του «λευκού Τειρεσία», δεν καταγράφηκαν καθώς η αρμόδια Ανεξάρτητη Αρχή θεώρησε ότι θα παραβιάζονταν ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα των δανειοληπτών, οι οποίοι, όταν υπέγραφαν τη δανειακή σύμβασή τους, δεν είχαν συμφωνήσει στην καταχώριση των στοιχείων τους και στην πρόσβαση σε αυτά όλων των πιστωτικών ιδρυμάτων.

Σε αυτή την κατηγορία των «παλαιών» δανείων περιλαμβάνονται το 62% των στεγαστικών, δηλαδή υπόλοιπα ύψους 42,2 δισ. ευρώ και το 36% των καταναλωτικών δανείων και των πιστωτικών καρτών, που αντιστοιχεί σε ποσό 11,4 δισ. ευρώ. Δηλαδή, 53,5 δισ. ευρώ επί συνόλου 99,6 δισ. ευρώ αυτών των δύο κατηγοριών δανείων.

Με τη ρύθμιση που μελετά το υπουργείο Οικονομίας, ύστερα από εισήγηση της Τραπέζης της Ελλάδος, και αυτές οι οφειλές θα ενταχθούν στον «λευκό Τειρεσία», με αποτέλεσμα τα πιστωτικά ιδρύματα να έχουν πλήρη εικόνα των υποχρεώσεων δανειοληπτών, ακόμη κι αν αυτές έχουν αναληφθεί πριν από το 2003. Οι επιπτώσεις από την υιοθέτηση αυτού του μέτρου, που φιλοδοξεί να λειτουργήσει εξυγιαντικά για το τραπεζικό σύστημα, είναι οι εξής:

Θα καταστεί πιο δύσκολη η χορήγηση νέων δανείων σε όσους έχουν ήδη σωρεύσει μεγάλες δανειακές υποχρεώσεις.

Οι τράπεζες θα έχουν περισσότερα στοιχεία, για να κάνουν πληρέστερη ανάλυση του πιστωτικού κινδύνου και αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας του υποψήφιου πελάτη τους. Αυτό θα τους επιτρέψει να διαφοροποιούν τα επιτόκια ανάλογα με το πιστωτικό προφίλ του πελάτη. Με τον «λευκό Τειρεσία» να περιέχει λιγότερα από το 50% των υπολοίπων δανείων, οι συνεπείς δανειολήπτες πληρώνουν το ρίσκο που έχουν για την τράπεζα και οι εν δυνάμει ασυνεπείς.

Ταυτόχρονα και οι τράπεζες θα απολέσουν το επιχείρημα της έλλειψης στοιχείων, όταν διαπιστώνεται ότι οι δόσεις των δανείων που έχουν χορηγήσει σε κάποιο δανειολήπτη ξεπερνά το 40% του μηνιαίου εισοδήματος. Το όριο αυτό είναι ενδεικτικό και σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδας η υπέρβασή του αυξάνει τον κίνδυνο υπερχρέωσης και αδυναμίας εξυπηρέτησης των οφειλών. Επίσης, οι τράπεζες δεν θα μπορούν να αποδώσουν τη διαφορά επιτοκίων καταθέσεων και χορηγήσεων στην έλλειψη στοιχείων και τον εξ αυτής αυξημένο πιστωτικό κίνδυνο. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα συγκριτικά στοιχεία της ΤτΕ, τον περασμένο Ιούλιο το περιθώριο ήταν στην Ελλάδα 4,33% έναντι 3,05% στην Ευρωζώνη.

Η επέκταση του «λευκού Τειρεσία» και στα προ του 2003 δάνεια εκτιμάται ότι θα ενισχύσει τις άμυνες του πιστωτικού συστήματος και θα περιορίσει τον κίνδυνο υπερδανεισμού των νοικοκυριών ειδικά σε μια περίοδο αύξησης των επιτοκίων και σε μια αγορά, όπως η ελληνική, όπου το ποσοστό των δανείων σε καθυστέρηση είναι ανησυχητικά υψηλό.

ΣΤΟ 5,1% ΤΑ ΕΠΙΣΦΑΛΗ ΔΑΝΕΙΑ

Το 2007 σε καθυστέρηση ήταν το 5,1% του συνόλου των υπόλοιπων δανείων, δηλαδή περίπου 10 δισ. ευρώ, όταν στην Ευρωζώνη τα καθυστερούμενα αντιστοιχούν στο 2,9% του συνόλου. Τα στεγαστικά εμφανίζουν καθυστέρηση σε ποσοστό 3,4% ή 2,2 δισ. ευρώ και τα καταναλωτικά 6,6% ή 2 δισ. ευρώ. Το 2% με 2,5% ή 90.000 νοικοκυριά επί συνόλου δύο εκατομμυρίων δανειοληπτών, δεν πληρώνουν τα χρέη τους προς τις τράπεζες, ενώ αντίστοιχος αριθμός νοικοκυριών έχει δανεισθεί χρήματα που ξεπερνούν το 40% του εισοδήματός τους.

Προκειμένου να αντιμετωπίσει το ανησυχητικό φαινόμενο, εκτός από τις θεσμικές παρεμβάσεις, όπως της επέκτασης του «λευκού Τειρεσία, η ΤτΕ έχει ζητήσει από τις διοικήσεις των πιστωτικών ιδρυμάτων να περιορίσουν έως το τέλος του 2008 τα μη εξυπηρετούμενα στο 3,5%, δηλαδή να διαγράψουν 3 δισ. ευρώ επισφάλειες, έτσι ώστε τα δάνεια σε καθυστέρηση να περιορισθούν στα 7 δισ. ευρώ.